Στις 25 Μαρτίου του 1945, η μάχη στον Άστρικα, πέρασε στην Ιστορία, ως η τελευταία μάχη μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών στη δύση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
Ιστορία
Μεγάλη είναι και η θρησκευτική παράδοση της περιοχής, καθώς στην επικράτεια της Δημοτικής ενότητας βρίσκονται διάσπαρτοι σημαντικοί ναοί από πολλές περιόδους της ιστορίας του πολιτισμού. Το μοναστήρι της Γωνιάς χρονολογείται από το 1634 μ.Χ., ενώ η αρχαία Δίκτυννα, στο άκρο του ακρωτηρίου της Σπάθας, αποτελούσε ναό της Κρητικής θεότητας του κυνηγιού. Άξια προσοχής είναι ακόμα η "Ροτόντα" που συνιστά το μοναδικό βυζαντινό ναό στην Ελλάδα από την εποχή του Ιουστινιανού αλλά και το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη στη Μαραθοκεφάλα. Τέλος, περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σημασίας για την Δημοτική ενότητα αποτελεί το τριών χιλιομέτρων μήκους φαράγγι των Δελιανών που ξεκινάει από την τοποθεσία Πρόδρομος του χωριού Δελιανά, αλλά και η ύπαρξη στο χωριό Βούβες, της αρχαιότερης ελιάς του κόσμου, με τα κλαδιά της οποίας στέφθηκαν οι ολυμπιονίκες μαραθωνοδρόμοι στους πρόσφατους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.
Μουσεία
ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΑΛΙΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ Το Μουσείου Θαλάσσιου Πλούτου και Αλιευτικής Παράδοσης (Μουσείο Αλιείας) γεννήθηκε το 2000 από την ΑΛΜΑ Α.Ε., αναπτυξιακή εταιρεία λαϊκής βάσης με βασικούς μετόχους τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, της Δημοτικής ενότητας Κολυμβαρίου, επιχειρηματίες της περιοχής Κολυμβαρίου, ιδιώτες, απλούς ανθρώπους της περιοχής και άλλους φορείς. Οι εργασίες του ξεκίνησαν το 2001 και η λειτουργία του ξεκίνησε το 2005. Η επένδυση του Μουσείου, εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα Pesca του Υπουργείου Γεωργίας του Τμήματος Αλιείας. Στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτήριο στο Κολυμβάρι Κυδωνίας το οποίο έχει παράδοση στον τομέα της αλιείας. Στους χώρους μπορεί κανείς να θαυμάσει αλιευτικά σκάφη, αρχαίες άγκυρες, καμάκια, πυροφάνια και άλλα εργαλεία των ψαράδων καθώς και μια πλούσια συλλογή από ψάρια, κογχύλια, κοράλλια, σφουγγάρια, εχινόδερμα και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς. Σκοπός του Μουσείου, είναι να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη της αλιευτικής μας παράδοσης και να αναδείξει τον πλούτο του Ελληνικού βυθού μέσα από τα εκθέματα και τις συλλογές του. Παράλληλα με τη διεξαγωγή ποικίλων εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων (όπως εκθέσεις φωτογραφίας, διαλέξεις κ.α.) στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και στο πέτρινο εξωτερικό αμφιθέατρο προσφέρει μάθηση, ενημέρωση και ψυχαγωγία. Πηγή: εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα» αριθμός φύλλου 12456, 17 Μαΐου 2008.
Αξιοθέατα
Βασιλόπουλο Το χωριό Βασιλόπουλο, είναι ένα όμορφο γραφικό χωριό και απέχει 10 λεπτά με αυτοκίνητο από το κέντρο του Κολυμβαρίου. Ολόγυρα του, υπάρχουν καταπράσινες πλαγιές, ενώ στο διπλανό χωριό τα Νοχιά, θα βρείτε μίνι μάρκετ και καφέ – ταβέρνα. Αφράτα Το γραφικό χωριό Αφράτα, απέχει 28 χλμ από την πόλη των Χανίων, στην ευρύτερη περιοχή Κολυμβαρίου, Ο μοναδικός συνδυασμός βουνού και θάλασσας, αφήνει στον επισκέπτη την ελευθερία να αξιοποιήσει τον χρόνο διαμονής του, όπως επιθυμεί. Είτε χαλαρώνοντας στην παραλία του φυσικού κόλπου «Χαλίκια» που απέχει μόλις 800μ. από το χωριό, είτε εξερευνώντας το Ακρωτήριο Σπάθα, κάνοντας πεζοπορία ή ποδηλασία. Στα παραδοσιακά καφενεία και στην καντίνα δίπλα στη θάλασσα, κοντά με τους απλούς ανθρώπους του χωριού που παραμένουν ακόμα πιστοί στην παράδοση, στα ήθη και στα έθιμα της Κρήτης , έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε από κοντά τον τρόπο ζωής της υπαίθρου, καθώς και να γευτείτε τα αγνά παραδοσιακά προϊόντα (μέλι, κρασί, κρέας, τσικουδιά, λάδι, ελιές, παξιμάδι, γαλακτοκομικά). Επισκοπή Η Επισκοπή Κισάμου βρίσκεται νότια του Κολυμπαρίου κι απέχει 32 χιλιόμετρα από τα Χανιά στο δρόμο Χανιά - Κολυμπάρι - Σπηλιά - Επισκοπή κι έχει μια από τις πιο εντυπωσιακές βυζαντινές επισκοπικές εκκλησίες της Κρήτης. Πανέθημος Η Πανέθημος είναι ένα όμορφο ημιορεινό χωριό του νομού Χανίων. Απέχει 44 χλμ από την πόλη των Χανίων και 14 περίπου χλμ από το Κολυμβάρι. Σήμα κατατεθέν του η πανέμορφη πλατεία του χωριού περιστοιχισμένη από πλατάνια και άλλα δέντρα. Στην ίδια πλατεία υπάρχει και μία παραδοσιακή πηγή με τρεχούμενο νερό, όλο τον χρόνο, ενώ δίπλα από την πλατεία βρίσκεται ένα ρυάκι με ένα μικρό καταρράχτη. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την στέρνα και το πλυσταριό που διασώζονται σε άριστη κατάσταση, αποτελούσαν το επίκεντρο της ζωής για την καθημερινότητα των κατοίκων αφού από εκεί έπαιρναν νερό για τα σπίτια, από εκεί έπιναν νερό τα ζώα, εκεί έπλυναν ρούχα κ.λ.π. και από εκεί πότιζαν τις καλλιέργειες τους. Η Πανέθημος έχει πλούσια ιστορία, αφού στο παρελθόν ήταν πρωτεύουσα ομώνυμου δήμου. Το χωριό αποτελείται από γειτονιές που επικοινωνούν μεταξύ τους με πανέμορφα και γραφικά σοκάκια. Στην Πανέθημο, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, υπήρχε ναός ή μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία με το προσωνύμιο Παναγία η Πανεύφημος. Ήταν ένα προσκύνημα πολύ γνωστό, με μεγάλη επισκεψιμότητα και είχε παντού καλή φήμη. Από εκεί προέρχεται και το επίθετο ΠΑΝΕΥΦΗΜΟΣ. Από το επίθετο αυτό προέρχεται και το όνομα του χωριού μόνο που με το πέρασμα των χρόνων μετατράπηκε σε ΠΑΝΕΘΗΜΟΣ. Ο ναός ή η μονή αυτή δεν υπάρχει πια αλλά στην ίδια θέση υπάρχει ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στην Πανέθημο, σύμφωνα και πάλι με ιστορικά στοιχεία αλλά και μαρτυρίες των κατοίκων που πέρασαν από γενιά σε γενιά, υπήρχαν τέσσερεις εκκλησίες οι οποίες σχημάτιζαν το σχήμα σταυρού για να προστατεύουν το χωριό από ασθένειες κ.λ.π.. Ανατολικά ο Ι.Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (6/8) και Άγιος Σπυρίδωνας (12/12), Δυτικά ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Βόρεια ο Ι.Ν. Μιχαήλ Αρχαγγέλου (6/9), Νότια ο Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων. Από αυτές υπάρχουν οι τρεις πρώτες ενώ η τελευταία, βρίσκεται σε διαδικασία ανέγερσης από την ενορία Πανεθήμου. Για να φτάσει κανείς στην Πανέθημο, ακολουθεί την διαδρομή: Εθνική Οδός με κατεύθυνση προς Κίσαμο (Καστέλι), έξοδος από τον κόμβο Κολυμβαρίου με κατεύθυνση αριστερά προς Σπηλιά, Δρακώνα, Επισκοπή (δεν στρίβει πουθενά), Άστρικας. Στον Άστρικα έχει δύο επιλογές: Α. είτε στρίβει αριστερά από την διασταύρωση Κρύα Βρύση - Πανέθημος και Β. είτε προχωράει ευθεία για Δελιανά και από τα Δελιανά στρίβει πάλι αριστερά για την Πανέθημο. Νοχιά Ταξιδεύοντας από τα Χανιά για το Καστέλι (Κίσσαμος) από τον παλιό εθνικό δρόμο διασχίζουμε μια σειρά παραλιακά χωριά μέχρι να φτάσουμε στο Κολυμπάρι, όπου πλέον ο δρόμος φεύγει από τα καμπίσια παραλιακά χωριά και αρχίζει να ανηφορίζει προς τα ενδότερα προς τα ημιορεινά και ορεινά χωριά του Δήμου Κολυμβαρίου. Αφήνοντας στα δεξιά μας τη διασταύρωση για το ορεινό Ροδωπού το προσκύνημα του Γκιώνα και τον αρχαιολογικό τόπο της Δίκτυννας, συναντάμε στα αριστερά μας ανηφορίζοντας προς την Καλυδωνία, τη διασταύρωση για το μικρό χωριό Βένι και δεξιά μας την διασταύρωση για Ραβδούχα. Διασχίζοντας την Καλυδωνία, προχωράμε νότια. Μετά από 2 χιλιόμετρα στα αριστερά μας, βλέπουμε στο βάθος πάνω στην πλαγιά τα σπίτια των Νοχιών, συνεχίζουμε για άλλα 1.000 μετρά και συναντάμε την διασταύρωση για το χωριό μας. ΝΟΧΙΑ, το πάλαι ποτέ, έδρα της κοινότητας Νοχιών (Νοχιά-Πλακάλωνα) σήμερα ανήκει στον δήμο Κολυμβαρίου Μέχρι εδώ έχουμε διανύσει 29 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, 6 χιλιόμετρα από την έδρα του δήμου μας το Κολυμπάρι, και θέλουμε 14 για το Καστέλι (Κίσσαμο) . Για την ετυμολογία της ονομασίας του χωριού, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και διαφορετικές πηγές . Η πρώτη προέρχεται από τον Γάλλο αρχαιολόγο Πωλ Φωρ, που υποστηρίζει ότι είναι συνεκφορά (γραμματικό φαινόμενο εξάλειψης της χασμωδίας μεταξύ δύο λέξεων). Η ετυμολογία, πιστεύει ο Πωλ Φωρ, έχει σχέση με την Κρητική λέξη οχιά, όπως λέμε στην Κρήτη το φίδι έχιδνα και το νι (Ν) προστέθηκε με την συνεκφορά του άρθρου στην οχιά στη Νοχία. Η δεύτερη και κατά την ταπεινή μας γνώμη πιο ρεαλιστική και πιο επιστημονική, είναι ότι εκεί που βρίσκονται τα σημερινά Νοχιά, υπήρχε ένας αρχαίος οικισμός ή πόλη, με το όνομα ΙΝΑΧΙΑ, NOCHIA και τα Νοχιά είναι παραφθορά της λέξης αυτής. Τα «Ινάχια» ήταν λατρευτικές εορτές διονυσιακού χαρακτήρα που γινόταν προς τιμή της θεότητας της Ελληνικής Μυθολογίας « ΙΝΟΥΣ» γνωστής και ως ΛΕΥΚΟΘΕΑΣ στην περιοχή αυτή. Η περιοχή των ΝΟΧΙΩΝ έχει πάρα πολλά υπόγεια νερά , δεν υπάρχει χωράφι και σπίτι που να μην είχε το πηγάδι του, υπήρχαν επίσης δυο πηγές σε δυο σημεία του χωριού «την Παναγία» και του «μύλου την βρύση». Οι παλιοί θα θυμούνται καλύτερα διότι με αυτά πότιζαν κήπους, ζώα ,γέμιζαν την λαϊνα τους, έκαναν την μπουγάδα τους . Υπάρχουν πάνω από 60 πηγάδια στα ΝΟΧΙΑ «το βαθύ πηγάδι», «τα δυο πηγάδια» , «ο μαγατζές» , «το μοναχό πηγάδι» έτσι για να θυμηθούμε τα πιο γνωστά. Στα γύρω από τα ΝΟΧΙΑ σημεία δεν βρίσκουμε περιοχές με τόσα πολλά νερά και ως εκ τούτου μπορούμε να συμπεράνουμε πως οι αρχαίοι μας πρόγονοι, σοφά σκεπτόμενοι, δημιούργησαν στην περιοχή των ΝΟΧΙΩΝ ένα οικισμό. Σύμφωνα δε με την φιλοσοφία τους που θεοποιούσαν τα πάντα τιμούσαν ως θεά των θαλασσών και ποταμών την θεά Ινώ ή Λευκοθέα, προς τιμή της οποίας γινόταν η εορτή "των απαρχών της φύσεως & των οπωρών" με την ονομασία «Ιναχια». Τα Νοχιά έχουν μείνει γνωστά ως ένα ξακουστό παλιό λαινοχώρι και παραδοσιακό χωριό αγγειοπλαστικής. Άλλα προϊόντα είναι το λάδι, το κρασί, το μέλι, τα προϊόντα του χωριού αμύγδαλα, πορτοκάλια και κτηνοτροφικά προϊόντα. Ακόμα τα πασίγνωστα Νοχιανά παξιμάδια, ειδικής γεύσης γλυκά παξιμάδια κ.α. Δελιανά Τα Δελιανά απέχουν 37 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Πάρτε το δρόμο από Χανιά προς Καστέλι και στρίψτε νότια από τα Νοπήγια, 30 χιλιόμετρα από τα Χανιά ή μπορείτε να συνεχίσετε από τη Ρόκα σ' ένα εύκολο χωματόδρομο, να στρίψετε αριστερά στα Τριαλώνια και να συνεχίσετε προς Δελιανά. Στο χωριό Δελιανά, στον Πρόδρομο, βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Ροδωπού Από εδώ ξεκινά ένας μακρύς δύσβατος δρόμος προς τη Δίκτυνα κι ένας μικρότερος που οδηγεί στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Γκιώνη (Γυρολόγου). Τα σπίτια έχουν παραδοσιακή αρχιτεκτονική με έντονες βενετσιάνικες επιρροές. Ζυμβραγού ή Ζυμπραγού Το Ζυμπραγού είναι ημιορεινό χωριό του δήμου Κολυμπαρίου του Νομού Χανίων. Eίχε 127 κατοίκους στην απογραφή του 2001 και περίπου 50 μόνιμους κατοίκους. Η έκταση του είναι 3826 στρ. Βρίσκεται σε υψόμετρο 350 μέτρων. Είναι αγροτική περιοχή με σημαντική παραγωγή ελαιόλαδου. Απέχει περίπου 35 χιλιόμετρα από τη πρωτεύουσα του νομού και έχει αμφιθεατρική θέση πάνω από τη κοιλάδα του Ταυρωνίτη. Το Ζυμπραγού γειτονεύει βόρεια με το χωριό Βουκολιές, που είναι η πρωτεύουσα του δήμου Βουκολιών. Επίσης, γειτονεύει με τα χωριά Δρομόνερο, Ανώσκελη, Φωτακάδο, Παλαιά Ρούματα, Κεφάλα. Η κυριότερη εκκλησία, είναι του Αγίου Γεωργίου.
ΙστορίαΜεγάλη είναι και η θρησκευτική παράδοση της περιοχής, καθώς στην επικράτεια της Δημοτικής ενότητας βρίσκονται διάσπαρτοι σημαντικοί ναοί από πολλές περιόδους της ιστορίας του πολιτισμού. Το μοναστήρι της Γωνιάς χρονολογείται από το 1634 μ.Χ., ενώ η αρχαία Δίκτυννα, στο άκρο του ακρωτηρίου της Σπάθας, αποτελούσε ναό της Κρητικής θεότητας του κυνηγιού. Άξια προσοχής είναι ακόμα η "Ροτόντα" που συνιστά το μοναδικό βυζαντινό ναό στην Ελλάδα από την εποχή του Ιουστινιανού αλλά και το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη στη Μαραθοκεφάλα. Τέλος, περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σημασίας για την Δημοτική ενότητα αποτελεί το τριών χιλιομέτρων μήκους φαράγγι των Δελιανών που ξεκινάει από την τοποθεσία Πρόδρομος του χωριού Δελιανά, αλλά και η ύπαρξη στο χωριό Βούβες, της αρχαιότερης ελιάς του κόσμου, με τα κλαδιά της οποίας στέφθηκαν οι ολυμπιονίκες μαραθωνοδρόμοι στους πρόσφατους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.
Μουσεία
ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΑΛΙΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ Το Μουσείου Θαλάσσιου Πλούτου και Αλιευτικής Παράδοσης (Μουσείο Αλιείας) γεννήθηκε το 2000 από την ΑΛΜΑ Α.Ε., αναπτυξιακή εταιρεία λαϊκής βάσης με βασικούς μετόχους τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, της Δημοτικής ενότητας Κολυμβαρίου, επιχειρηματίες της περιοχής Κολυμβαρίου, ιδιώτες, απλούς ανθρώπους της περιοχής και άλλους φορείς. Οι εργασίες του ξεκίνησαν το 2001 και η λειτουργία του ξεκίνησε το 2005. Η επένδυση του Μουσείου, εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα Pesca του Υπουργείου Γεωργίας του Τμήματος Αλιείας. Στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτήριο στο Κολυμβάρι Κυδωνίας το οποίο έχει παράδοση στον τομέα της αλιείας. Στους χώρους μπορεί κανείς να θαυμάσει αλιευτικά σκάφη, αρχαίες άγκυρες, καμάκια, πυροφάνια και άλλα εργαλεία των ψαράδων καθώς και μια πλούσια συλλογή από ψάρια, κογχύλια, κοράλλια, σφουγγάρια, εχινόδερμα και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς. Σκοπός του Μουσείου, είναι να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη της αλιευτικής μας παράδοσης και να αναδείξει τον πλούτο του Ελληνικού βυθού μέσα από τα εκθέματα και τις συλλογές του. Παράλληλα με τη διεξαγωγή ποικίλων εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων (όπως εκθέσεις φωτογραφίας, διαλέξεις κ.α.) στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και στο πέτρινο εξωτερικό αμφιθέατρο προσφέρει μάθηση, ενημέρωση και ψυχαγωγία. Πηγή: εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα» αριθμός φύλλου 12456, 17 Μαΐου 2008.
Αξιοθέατα
Βασιλόπουλο Το χωριό Βασιλόπουλο, είναι ένα όμορφο γραφικό χωριό και απέχει 10 λεπτά με αυτοκίνητο από το κέντρο του Κολυμβαρίου. Ολόγυρα του, υπάρχουν καταπράσινες πλαγιές, ενώ στο διπλανό χωριό τα Νοχιά, θα βρείτε μίνι μάρκετ και καφέ – ταβέρνα. Αφράτα Το γραφικό χωριό Αφράτα, απέχει 28 χλμ από την πόλη των Χανίων, στην ευρύτερη περιοχή Κολυμβαρίου, Ο μοναδικός συνδυασμός βουνού και θάλασσας, αφήνει στον επισκέπτη την ελευθερία να αξιοποιήσει τον χρόνο διαμονής του, όπως επιθυμεί. Είτε χαλαρώνοντας στην παραλία του φυσικού κόλπου «Χαλίκια» που απέχει μόλις 800μ. από το χωριό, είτε εξερευνώντας το Ακρωτήριο Σπάθα, κάνοντας πεζοπορία ή ποδηλασία. Στα παραδοσιακά καφενεία και στην καντίνα δίπλα στη θάλασσα, κοντά με τους απλούς ανθρώπους του χωριού που παραμένουν ακόμα πιστοί στην παράδοση, στα ήθη και στα έθιμα της Κρήτης , έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε από κοντά τον τρόπο ζωής της υπαίθρου, καθώς και να γευτείτε τα αγνά παραδοσιακά προϊόντα (μέλι, κρασί, κρέας, τσικουδιά, λάδι, ελιές, παξιμάδι, γαλακτοκομικά). Επισκοπή Η Επισκοπή Κισάμου βρίσκεται νότια του Κολυμπαρίου κι απέχει 32 χιλιόμετρα από τα Χανιά στο δρόμο Χανιά - Κολυμπάρι - Σπηλιά - Επισκοπή κι έχει μια από τις πιο εντυπωσιακές βυζαντινές επισκοπικές εκκλησίες της Κρήτης. Πανέθημος Η Πανέθημος είναι ένα όμορφο ημιορεινό χωριό του νομού Χανίων. Απέχει 44 χλμ από την πόλη των Χανίων και 14 περίπου χλμ από το Κολυμβάρι. Σήμα κατατεθέν του η πανέμορφη πλατεία του χωριού περιστοιχισμένη από πλατάνια και άλλα δέντρα. Στην ίδια πλατεία υπάρχει και μία παραδοσιακή πηγή με τρεχούμενο νερό, όλο τον χρόνο, ενώ δίπλα από την πλατεία βρίσκεται ένα ρυάκι με ένα μικρό καταρράχτη. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την στέρνα και το πλυσταριό που διασώζονται σε άριστη κατάσταση, αποτελούσαν το επίκεντρο της ζωής για την καθημερινότητα των κατοίκων αφού από εκεί έπαιρναν νερό για τα σπίτια, από εκεί έπιναν νερό τα ζώα, εκεί έπλυναν ρούχα κ.λ.π. και από εκεί πότιζαν τις καλλιέργειες τους. Η Πανέθημος έχει πλούσια ιστορία, αφού στο παρελθόν ήταν πρωτεύουσα ομώνυμου δήμου. Το χωριό αποτελείται από γειτονιές που επικοινωνούν μεταξύ τους με πανέμορφα και γραφικά σοκάκια. Στην Πανέθημο, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, υπήρχε ναός ή μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία με το προσωνύμιο Παναγία η Πανεύφημος. Ήταν ένα προσκύνημα πολύ γνωστό, με μεγάλη επισκεψιμότητα και είχε παντού καλή φήμη. Από εκεί προέρχεται και το επίθετο ΠΑΝΕΥΦΗΜΟΣ. Από το επίθετο αυτό προέρχεται και το όνομα του χωριού μόνο που με το πέρασμα των χρόνων μετατράπηκε σε ΠΑΝΕΘΗΜΟΣ. Ο ναός ή η μονή αυτή δεν υπάρχει πια αλλά στην ίδια θέση υπάρχει ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στην Πανέθημο, σύμφωνα και πάλι με ιστορικά στοιχεία αλλά και μαρτυρίες των κατοίκων που πέρασαν από γενιά σε γενιά, υπήρχαν τέσσερεις εκκλησίες οι οποίες σχημάτιζαν το σχήμα σταυρού για να προστατεύουν το χωριό από ασθένειες κ.λ.π.. Ανατολικά ο Ι.Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (6/8) και Άγιος Σπυρίδωνας (12/12), Δυτικά ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Βόρεια ο Ι.Ν. Μιχαήλ Αρχαγγέλου (6/9), Νότια ο Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων. Από αυτές υπάρχουν οι τρεις πρώτες ενώ η τελευταία, βρίσκεται σε διαδικασία ανέγερσης από την ενορία Πανεθήμου. Για να φτάσει κανείς στην Πανέθημο, ακολουθεί την διαδρομή: Εθνική Οδός με κατεύθυνση προς Κίσαμο (Καστέλι), έξοδος από τον κόμβο Κολυμβαρίου με κατεύθυνση αριστερά προς Σπηλιά, Δρακώνα, Επισκοπή (δεν στρίβει πουθενά), Άστρικας. Στον Άστρικα έχει δύο επιλογές: Α. είτε στρίβει αριστερά από την διασταύρωση Κρύα Βρύση - Πανέθημος και Β. είτε προχωράει ευθεία για Δελιανά και από τα Δελιανά στρίβει πάλι αριστερά για την Πανέθημο. Νοχιά Ταξιδεύοντας από τα Χανιά για το Καστέλι (Κίσσαμος) από τον παλιό εθνικό δρόμο διασχίζουμε μια σειρά παραλιακά χωριά μέχρι να φτάσουμε στο Κολυμπάρι, όπου πλέον ο δρόμος φεύγει από τα καμπίσια παραλιακά χωριά και αρχίζει να ανηφορίζει προς τα ενδότερα προς τα ημιορεινά και ορεινά χωριά του Δήμου Κολυμβαρίου. Αφήνοντας στα δεξιά μας τη διασταύρωση για το ορεινό Ροδωπού το προσκύνημα του Γκιώνα και τον αρχαιολογικό τόπο της Δίκτυννας, συναντάμε στα αριστερά μας ανηφορίζοντας προς την Καλυδωνία, τη διασταύρωση για το μικρό χωριό Βένι και δεξιά μας την διασταύρωση για Ραβδούχα. Διασχίζοντας την Καλυδωνία, προχωράμε νότια. Μετά από 2 χιλιόμετρα στα αριστερά μας, βλέπουμε στο βάθος πάνω στην πλαγιά τα σπίτια των Νοχιών, συνεχίζουμε για άλλα 1.000 μετρά και συναντάμε την διασταύρωση για το χωριό μας. ΝΟΧΙΑ, το πάλαι ποτέ, έδρα της κοινότητας Νοχιών (Νοχιά-Πλακάλωνα) σήμερα ανήκει στον δήμο Κολυμβαρίου Μέχρι εδώ έχουμε διανύσει 29 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, 6 χιλιόμετρα από την έδρα του δήμου μας το Κολυμπάρι, και θέλουμε 14 για το Καστέλι (Κίσσαμο) . Για την ετυμολογία της ονομασίας του χωριού, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και διαφορετικές πηγές . Η πρώτη προέρχεται από τον Γάλλο αρχαιολόγο Πωλ Φωρ, που υποστηρίζει ότι είναι συνεκφορά (γραμματικό φαινόμενο εξάλειψης της χασμωδίας μεταξύ δύο λέξεων). Η ετυμολογία, πιστεύει ο Πωλ Φωρ, έχει σχέση με την Κρητική λέξη οχιά, όπως λέμε στην Κρήτη το φίδι έχιδνα και το νι (Ν) προστέθηκε με την συνεκφορά του άρθρου στην οχιά στη Νοχία. Η δεύτερη και κατά την ταπεινή μας γνώμη πιο ρεαλιστική και πιο επιστημονική, είναι ότι εκεί που βρίσκονται τα σημερινά Νοχιά, υπήρχε ένας αρχαίος οικισμός ή πόλη, με το όνομα ΙΝΑΧΙΑ, NOCHIA και τα Νοχιά είναι παραφθορά της λέξης αυτής. Τα «Ινάχια» ήταν λατρευτικές εορτές διονυσιακού χαρακτήρα που γινόταν προς τιμή της θεότητας της Ελληνικής Μυθολογίας « ΙΝΟΥΣ» γνωστής και ως ΛΕΥΚΟΘΕΑΣ στην περιοχή αυτή. Η περιοχή των ΝΟΧΙΩΝ έχει πάρα πολλά υπόγεια νερά , δεν υπάρχει χωράφι και σπίτι που να μην είχε το πηγάδι του, υπήρχαν επίσης δυο πηγές σε δυο σημεία του χωριού «την Παναγία» και του «μύλου την βρύση». Οι παλιοί θα θυμούνται καλύτερα διότι με αυτά πότιζαν κήπους, ζώα ,γέμιζαν την λαϊνα τους, έκαναν την μπουγάδα τους . Υπάρχουν πάνω από 60 πηγάδια στα ΝΟΧΙΑ «το βαθύ πηγάδι», «τα δυο πηγάδια» , «ο μαγατζές» , «το μοναχό πηγάδι» έτσι για να θυμηθούμε τα πιο γνωστά. Στα γύρω από τα ΝΟΧΙΑ σημεία δεν βρίσκουμε περιοχές με τόσα πολλά νερά και ως εκ τούτου μπορούμε να συμπεράνουμε πως οι αρχαίοι μας πρόγονοι, σοφά σκεπτόμενοι, δημιούργησαν στην περιοχή των ΝΟΧΙΩΝ ένα οικισμό. Σύμφωνα δε με την φιλοσοφία τους που θεοποιούσαν τα πάντα τιμούσαν ως θεά των θαλασσών και ποταμών την θεά Ινώ ή Λευκοθέα, προς τιμή της οποίας γινόταν η εορτή "των απαρχών της φύσεως & των οπωρών" με την ονομασία «Ιναχια». Τα Νοχιά έχουν μείνει γνωστά ως ένα ξακουστό παλιό λαινοχώρι και παραδοσιακό χωριό αγγειοπλαστικής. Άλλα προϊόντα είναι το λάδι, το κρασί, το μέλι, τα προϊόντα του χωριού αμύγδαλα, πορτοκάλια και κτηνοτροφικά προϊόντα. Ακόμα τα πασίγνωστα Νοχιανά παξιμάδια, ειδικής γεύσης γλυκά παξιμάδια κ.α. Δελιανά Τα Δελιανά απέχουν 37 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Πάρτε το δρόμο από Χανιά προς Καστέλι και στρίψτε νότια από τα Νοπήγια, 30 χιλιόμετρα από τα Χανιά ή μπορείτε να συνεχίσετε από τη Ρόκα σ' ένα εύκολο χωματόδρομο, να στρίψετε αριστερά στα Τριαλώνια και να συνεχίσετε προς Δελιανά. Στο χωριό Δελιανά, στον Πρόδρομο, βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Ροδωπού Από εδώ ξεκινά ένας μακρύς δύσβατος δρόμος προς τη Δίκτυνα κι ένας μικρότερος που οδηγεί στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Γκιώνη (Γυρολόγου). Τα σπίτια έχουν παραδοσιακή αρχιτεκτονική με έντονες βενετσιάνικες επιρροές. Ζυμβραγού ή Ζυμπραγού Το Ζυμπραγού είναι ημιορεινό χωριό του δήμου Κολυμπαρίου του Νομού Χανίων. Eίχε 127 κατοίκους στην απογραφή του 2001 και περίπου 50 μόνιμους κατοίκους. Η έκταση του είναι 3826 στρ. Βρίσκεται σε υψόμετρο 350 μέτρων. Είναι αγροτική περιοχή με σημαντική παραγωγή ελαιόλαδου. Απέχει περίπου 35 χιλιόμετρα από τη πρωτεύουσα του νομού και έχει αμφιθεατρική θέση πάνω από τη κοιλάδα του Ταυρωνίτη. Το Ζυμπραγού γειτονεύει βόρεια με το χωριό Βουκολιές, που είναι η πρωτεύουσα του δήμου Βουκολιών. Επίσης, γειτονεύει με τα χωριά Δρομόνερο, Ανώσκελη, Φωτακάδο, Παλαιά Ρούματα, Κεφάλα. Η κυριότερη εκκλησία, είναι του Αγίου Γεωργίου.